Capacitor มีชื่อเรียกหลายชื่อ เช่น condenser (คอนเดนเซอร์) /  Capa (คาปา) / Cap (แคป) / C (ซี) แต่สำหรับ คำว่าcondenser ในทางไฟฟ้าไม่ควรเรียกเพราะ จะไปซ้ำกับชิ้นส่วนนึงในระบบเครื่องปรับอากาศ

  Capacitor แปลเป็นไทยหมายถึง ตัวเก็บประจุ เป็นอุปกรณ์อิเล็กโทรนิคตัวหนึ่งที่ใช้งานกันแพร่หลาย มีหน้าที่เก็บและปล่อยประจุไฟฟ้า

  ลักษณะโครงสร้าง จะประกอบไปด้วยขั้วไฟฟ้า 2 ขั้ว ต่อไปยังแผ่นเพลท โดยมีฉนวน (ไดอิเล็กตริค) กั้นกลาง การเก็บประจุและคายหรือปล่อยประจุ  มีลักษณะคล้ายกับการประจุไฟให้แบต เมื่อต่อตัวเก็บประจุเข้ากับไฟฟ้า อิเล็คตรอนจะวิ่งไปที่แผ่นเพลททั้งสองข้าง เมื่อเราต้องการปล่อยประจุก็ทำได้โดย ต่อขาทั้ง 2 ตัวเก็บประจุให้ชนกัน หรือต่อผ่านวงจรก็ได้ ถึงแม้ว่าลักษณะจะคล้ายกับแบตเตอรี่ แต่ระยะเวลาตัวเก็บประจุจะสั้นมาก

ชนิดตัวเก็บประจุ เราสามารถแบ่งได้หลายแบบ ในที่นี้จะขอแบ่งตามขั้ว

  – แบบมีขั้ว

  – แบบไม่มีขั้ว

แบบมีขั้ว  แบบนี้เวลาใช้งานจะต้องต่อให้ถูกขั้วเท่านั้น เราจะพบได้ในวงจรที่เป็นไฟฟ้ากระแสตรง

แบบไม่มีขั้ว  แบบนี้จะพบไก้ในระบบไฟฟ้ากระแสสลับ การต่อไม่ต้องดูขั้ว สามารถสลับกันได้

การอ่านค่าความจุและค่าทนแรงดัน

    ค่าทั้งสองมีความสำคัญต่อการใช้งานเป็นอย่างยิ่ง ดังนั้นเราจึงควรทำความเข้าใจสองค่านี้อย่างถูกต้อง ค่าความจุมีหน่วยเป็น Farad (F) (ฟารัด)  ค่าฟารัดเป็นค่าที่มีความจุมาก เราจะพบเห็นที่ใช้งานอยู่เพียงแค่ Micro Farad   (μF) ในกรณีที่จำเป็นจะต้องเปลี่ยน เราจึงจะต้องหาตัวที่มีค่าความจุเท่าเดิมจะดีที่สุด แต่ในกรณีจำเป็นจะต้องเปลี่ยนแต่หาไม่ได้ เราอาจจะใช้ค่าที่ใกล้เคียง ไม่เกิน 10%

ค่าทนแรงดัน

     ค่าทนแรงดันมีหน่วยเป็น Volt (V) อ่านว่า โวลต์ คือค่าตัวเก็บประจุ จะสามารถต่อใช้งานได้ ในการซื้อเพื่อเปลี่ยนหรือซ่อม เราต้องยึดถือค่าเดิมห้ามน้อยกว่า แต่มากกว่าได้ ถ้าค่ามากขึ้น ราคาก็จะสูงขึ้น  หากเป็นการออกแบบใช้งานมากจะเผื่อไว้สองเท่า เช่น ตัวเก็บประจุในมอเตอร์พัดลมบ้าน จะเห็นว่าส่วนใหญ่ใช้ 450V (ไฟฟ้า 220 x 2 = 440V )

สรุป การเลือกใช้ตัวเก็บประจุเบื้องต้น เราจะต้อง รู้ดังนี้

   – แบบของตัวเก็บประจุ (มีขั้ว/ไม่มีขั้ว)

   – ค่าความจุ μF

   – ค่าทนแรงดันไฟฟ้า V

       เรื่องราวของตัวเก็บประจุยังมีอีกมากแต่จะขอกล่าวเพียงเท่านี้ ก็คงจะสามารถนำไปใช้งานได้ในส่วนของการซ่อม หรือเป็นเมื่อมีความจำเป็น

............................................................

EuroVent - Expertise in Fan & Blower

_

follow us